یکی از برکات نظام مقدس جمهوری اسلامی‚ تا›سیس مرکز خدمات حوزههای علمیه و رسیدگی به مشکلات طلاب و فضلابوده است; که با تدبیر حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب‚ آیةاللّه العظمی خامنهای این مرکز طی سالیان گذشته‚ خدمات بسیاری به سربازان امام زمان عجلاللّهتعالیفرجهالشریف ارائه نموده و در حد توان به رفع مشکلات این عزیزان همت گماشته است. هرچند که هنوز مشکلات بسیاری باقی است و امکانات محدود مرکز خدمات هم نتوانسته کمبودها را جبران نماید. افق حوزه در سالهای اخیر بارها طی گفتگوهای جداگانهای با مدیر و مسئولان این مرکز‚ خدمات و فعالیتهای گسترده و در عینحال مشکلات و محدودیتهای آنها را به اطلاع طلاب و خوانندگان ارجمند رسانده است. در این مجال نیز با اطلاع از برنامههای جدید مرکز خدمات‚ در گفتگوی اختصاصی با جناب حجةالاسلام والمسلمین آقای نواب‚ کمّو کیف طرحهای جدید و دلایل برخی مشکلات در عرصه خدمترسانی به طلاب را جویا شدهایم; با این تفاوت که با پیشنهاد شخص ایشان‚ ابتدا نظرات طلاب و فضلای ارجمند را در مراجعه به بخشهای مختلف مرکز خدمات جویا شده و آنگاه پاسخ سوالات این عزیزان را از مدیر مرکز مطالبه کردهایم.
! اهم خدمات و فعالیتهایی که توسط مرکز خدمات به طلاب ارائه شده است را بیان فرمایید.
مرکز خدمات تقریباً به یک ساماندهی رسیده و فعالیت در بخشهای درمان‚ تا›مین اجتماعی‚ مرحومین و معمرین‚ قرضالحسنه‚ بنهای معیشتی‚ مسکن‚هدیههای ازدواج و رسیدگی به وضعیت خاص طلاب در کمیسیونهای ویژه هر روز بهینه میشود. درسال گذشته تحقق و فراگیری تا›مین اجتماعی را داشتیم و نزدیک به 60 هزار روحانی به همراه خانوادههایشان که جمعیتی بالغبر حدود 200 هزار نفر میشوند را تحت پوشش بیمه تا›مین اجتماعی قرار دادیم که این تعداد‚ حدود 60 تا 70 درصد طلاب و روحانیون را شامل میشود.
تمام طلاب 20 تا 60 ساله را تحت پوشش بیمه آوردهایم ولی تا›مین اجتماعی روحانیون 60 سال به بالارا قبول نمیکند; البته از افراد عادی‚ 50 سال به بالارا قبول نمیکند ولی ما توانستیم تا›مین اجتماعی را قانع کنیم که 50 سال تا 60 سال را هم قبول کند. طلاب کمتر از 20 سال‚ خواهران طلبهای که نسبت به تا›مین زندگی مسئولیتی ندارند‚ معمرین و خانواده مرحومین که طبق قانون نمیتوانند تحت پوشش تا›مین اجتماعی قرار گیرند و طلاب خارجی‚ افرادی هستند که تحت پوشش بیمه تا›مین اجتماعی نیستند.
! این افراد اگر مشکلی داشته باشند چه کار باید بکنند؟
مرکز خدمات به صورت جداگانه برای روحانیون بالای 60سال و خانواده مرحومین و کسانی که سازمان تا›مین اجتماعی آنها را تحت پوشش قرار نداده است‚ خدمات ویژهای اعم از مستمری ماهیانه‚ هزینه درمان و بن کارت ارائه میدهد.
! مرکز خدمات امسال چه برنامههایی در دست اقدام دارد؟
در برنامههای امسال‚ طرح بن معیشت را داریم; به این صورت که قصد داریم بن معیشت که سالیانه به طلاب متا›هل 150هزار تومان پرداخت میشد را به 40هزار تومان در ماه افزایش بدهیم. البته بن کارت طلاب مجرد را هم افزایش میدهیم ولی نه به مقدار متا›هلین‚ که به زودی اجرایی میشود.
! چرا سقف مبلغ خرید کالاکم است و در چند سال گذشته افزایش نیافته؟ در حالیکه قیمت کالاها افزایش داشته است.
خودم هم انتقاد دارم. البته امسال سقف مبلغ را اضافه کردیم‚ ولی کسی به ما کمک نمیکند. ما در فروشگاه و قرضالحسنه مشکل حاد داریم.
! امسال چه مقدار سقف تقسیط کالارا افزایش میدهید؟
مقداری افزایش دادیم‚ البته میدانم محدود است و دلمان هم میخواهد بیشتر باشد‚ ولی برایمان مقدور نیست.
! چرا این افزایش را نهادینه نمیکنید که سالانه درصد مشخصی افزایش یابد؟
چون سرمایه نداریم‚ نمیتوانیم این افزایش را نهادینه کنیم و سالی فلان درصد اضافه کنیم‚ ولی تلاش کردهایم در حد توانمان جنس ارائه دهیم.
! سقف تقسیط کالای فروشگاه حتی اگر دو برابر شود باز هم کم است.
چرا میگویید کم است؟ بگویید هیچ است! البته بد نیست بدانید که کل سرمایه فروشگاه یک میلیارد تومان است ولی سال گذشته 7 میلیارد تومان جنس به طلاب فروختهایم!
! کمک هزینه جهیزیه را چه مقدار پرداخت میکنید؟
ما برای این منظور 500 هزار تومان میدهیم و معترفیم که این مبلغ برای خرید جهیزیه بسیار ناچیز است ولی بیشتر از این برایمان مقدور نیست.
! یکی دیگر از کارهای شما ارائه بنکارت به طلاب بوده است; چرا به جای بنکارت‚ کارتبانکهای عضو شتاب توزیع نشده تا طلاب بتوانند از بانک یا دستگاههای خودپرداز وجه نقد دریافت کنند؟ چون گاهی دستگاه مغازهها یا سیستم بنکارت مشکل پیدا میکند و در فروشگاهها معطلی برای طلاب یا خانوادههایشان ایجاد میشود.
کسی که پول این کار را به ما داده‚ بهصورت غیر نقدی دراختیار ما قرار داده است و ما هم قصد شهریه دادن نداریم‚ بلکه میخواهیم با شیوه مدرنی که در تمام دنیا وجود دارد برای طلبه تا›مین ایجاد کنیم. اینکه طلبه بداند ماهی 40 هزار تومان برای تا›مین مواد غذایی در اختیارش است و لااقل بخشی از مواد غذایی خود و خانوادهاش تا›مین است‚ با شهریهاش هم میتواند گوشه دیگری از زندگیاش را اداره کند. ما هم از خیلی چیزها مطمئن میشویم. زمانیکه برنج میدادیم بارها خانواده طلاب زنگ میزدند و تشکر میکردند که برنج بهتر از پول است چون لااقل میدانیم برنج در منزل داریم. با پرداخت این بنها‚ قصد داریم امنیت برای ارتزاق ایجاد کنیم. پول احتمال صدها خطر را دارد. به فروشگاهها و طلاب هم گفتهایم که بنکارت را نقد نکنند و خواهش میکنیم که آن را نقد نکنند و برای خرید مایحتاج غذایی خود استفاده کنند که لااقل بخشی از معاش آنها تا›مین باشد. شما هم اطلاعرسانی کنید که آن را نقد نکنند. هر فروشگاهی را که طلاب به ما پیشنهاد بدهند ما دستگاه در آن نصب میکنیم حتی آپاراتی!
! اگر طلبه مبلغ 40 هزار تومان را مصرف نکند‚ برایش باقی میماند؟
بله‚ ما کارتها را هرماه به میزان40 هزار تومان شارژ میکنیم و اگر مصرف نکنند سوخت نشده و جمع میشود.
! یکی از مباحث مورد گلایه طلاب‚ معطلی و از این اتاق به آن اتاق رفتن زیاد برای دریافت وام‚ است; در این مورد چه توضیحی دارید؟
کلیه مراحل وام در یک سالن انجام میگیرد که وقت طلبه گرفته نشود‚ اتفاقا طلاب زیادی مراجعه و تشکر میکنند که هیچ کجا وام با شرایط آسان که شما پرداخت میکنید‚ پرداخت نمیشود. البته بعضی از طلاب برای افزایش مقدار وام‚ یا جلو انداختن زمان دریافت وام به این اتاق و آن اتاق و حتی اتاق من مراجعه میکنند که این کار مربوط به صندوق نیست بلکه خود شخص قصد دارد کار خلاف مقررات انجام دهد و چیزی جز اتلاف وقت برایش ندارد.
! چرا زمان انتظار برای دریافت وام زیاد است؟
ما هم قبول داریم که این انتظار 4 ماهه زیاد است‚ ولی مشکل حاد ما کمبود بودجه است.
! فاصله زمانی بین تسویه وام قبلی و درخواست وام جدید هم زیاد است‚ چرا؟
ما مراجعهکننده زیاد داریم. از طرف دیگر صندوق قرضالحسنه امام خمینی قدسسره یک صندوق قرضالحسنه یک طرفه است; یعنی طلاب فقط از ما پول میگیرند و هیچ کس نزد ما سپردهگذاری یا پسانداز نمیکند و مثل صندوقهای دیگر نیست که فرد هم پول بگذارد و هم پول بگیرد و از پول دیگران به فرد قرض بدهند.
! چرا روش صندوق را تغییر نمیدهید و مثل صندوقهای دیگر فرصت سپردهگذاری برای علاقمندان ایجاد نمیکنید؟
البته ما در تلاش هستیم مانند سایر صندوقها سپرده قرضالحسنه هم قبول کنیم. البته در آن صورت تابع قوانین بانک مرکزی میشود که خیلی سختگیری میکند; اما‚ ما هم به دنبال ثبت صندوق در بانک مرکزی هستیم.
! چرا شرایط درخواست وام سخت است؟
ما پول نداریم و الاّ سختگیری نداریم. اعلام کردهایم که برای ازدواج و خرید‚ تعمیر و اجاره مسکن وام میدهیم و اگر کسی مدرک دال بر هر یک از این موارد ارائه دهد‚ به او وام میدهیم.
! آیا برنامهای برای افزایش سقف وام یا کاهش زمان انتظار وام دارید؟
وام را به دو برابر افزایش دادیم‚ ولی پول بیشتری نداریم. با اینکه بودجه مرکز خدمات طی 10 سال گذشته‚بسیار زیاد شده ولی باز با کمبود بودجه روبرو هستیم. ما به چه زبانی بگوییم که مثل یک زمین کویری هستیم که هرچه باران به آن میبارد مشخص نیست و کم است‚ چون اصلاً آب نخورده است. یکی از مشکلات ساختاری حوزه این است که بهجای اینکه به 10 هزار طلبه درسخوان خدمات بدهد‚ به 60 هزار طلبه خدمات میدهد. چرا طلابی که خوب درس نمیخوانند‚ حاضر نیستند از قم به شهرستانهایشان بروند و تبلیغ کنند؟ چرا از طرح هجرت استقبال نمیکنند؟ اتفاقاً ما به طلاب شهرستانها خدمات بیشتری ارائه میکنیم. هر کس قصد اصلاح حوزه را میکند صدای همه در میآید. ما هم نمیتوانیم خود بخود افراد را گزینش یا حذف کنیم. ما تابع شورای عالی و مدیریت حوزه هستیم‚ هر کس را که بگویند طلبه است ما هم قبول میکنیم و هر کس را بگویند‚ طلبه نیست باز هم نظر آنها را قبول میکنیم. اداره تعداد زیادی از افراد که هیچ وظیفهای را به عهده نمیگیرند‚ خیلی سخت است; و الاّ طلبه اگر فاضل باشد میتواند طرح هجرت برود یا استاد حوزههای علمیه شهرستانها بشود و یا جاهای دیگر در هیئت علمی دانشگاهها‚ قوه قضائیه‚ سپاه‚ جهاد‚ آموزش و پرورش و ... به تبلیغ دین و نشر معارف بپردازد ولی چرا نمیروند و فقط در قم زندگی میکنند؟!
! با توجه به انتقادی که مطرح کردید‚ آیا نمیتوانید با توجه به ابزار مالی‚ برای ایجاد انگیزه در طلاب فاضل زمینه سازی کنید که بیشتر درس بخوانند؟
برای طلاب فاضل و درسخوان خدمات ویژهای داریم; از جمله طرحی که در دفتر مقام معظم رهبری اجرا میشود و شهریه اضافه پرداخت میکنند‚ که این مسئله از مرکز خدمات شروع شد. در هیئت مدیره مرکز همین بحث بود‚ ما در حال حاضر به طلاب ممتاز یک میلیون تومان نوتبوک میدهیم. در بحث تا›مین اجتماعی‚ در نظر داریم حق بیمهای که برای آنها میدهیم دو برابر طلاب عادی باشد که بعداً در بازنشستگی آنها تا›ثیر خواهد داشت که برای ما در حال حاضر مقدور نیست‚ ما برای تا›مین حداقل حق بیمه تا›مین اجتماعی طلاب با مشکل روبرو هستیم و امسال 6 میلیارد تومان کسری بودجه داریم.
! پس با این وصف‚ طرحی برای حمایت از طلاب ممتاز و روحانیون درحال تحصیل که خدمات علمی دارند در دست تهیه و اجرا دارید؟
جهتگیری ما همین است و همیشه به ممتازین خدمات بیشتری دادهایم‚ ولی نمیتوانیم به طلاب عادی چیزی ندهیم‚ تا به طلاب ممتاز بیشتر بدهیم. همه تلاش ما بر این است که ابتدا در سطح مساوی به همه طلاب خدمات ارائه دهیم سپس برای ممتازین‚ خدمات ویژهای ارائه دهیم. این طرح از اول بوده‚ ولی به دلیل مشکل اصلی یعنی نبود امکانات و بودجه بهطور کامل اجرایی نشده است.
! چه تعداد بازنشسته تحت پوشش دارید؟
در حال حاضر 11 هزار معمّر و خانواده مرحوم تحت پوشش داریم.
! در چند استان کشور شعبه دارید و نحوه خدماترسانی در آنها چگونه است؟
ما در 30 استان کشور شعبه داریم و خدمات در همه استانها با قم برابر و در مناطق محروم و مرزی که 12 استان میباشد بیشتر است‚ مثلابن در این شهرستانها 20% بیشتر از قم است. علاوه بر مراکز استانها‚ در شهرهای کاشان‚ شاهرود‚ دزفول‚ آبادان و خرمشهر نیز نمایندگی داریم.
! دلیل تاسیس این نمایندگیها چه بوده است؟
طلبهخیز بودن این شهرها و یا دوری راه آنها با مراکز استان‚ دلیل اصلی تا›سیس این نمایندگیها است.
! در بین مراجعین به مرکز خدمات بیشترین گلایهها متوجه بخش مسکن بود; چرا اطلاعرسانی و شفافسازی در امر مسکن صورت نمیگیرد؟
قیمت مسکن برای من هم شفاف نیست. اگر کسی توانست بگوید برای خرید زمین و ساخت مسکن‚ چقدر هزینه میشود‚ من نفر دوم خواهم بود که پاسخگو میشوم; حتی وزیر مسکن هم نمیتواند پاسخ این سئوال را بدهد! البته وزیر مسکن و استاندار قم خیلی به ما کمک میکنند‚ خصوصاً استاندار که واقعاً بهترین استاندار است و فداکاری میکند. قیمت زمین و هزینه ساخت مسکن در ایران بهگونهای است که هیچ کس نمیتواند بگوید قیمت تمام شده چقدر میباشد. قیمت مسکن تابع متغیرهای زیادی است‚ مثلاخروج کارگران افغانی از ایران‚ قیمت آجر را 3 برابر کرد و قیمت زمین روز به روز تغییر میکند‚ لذا ما نمیتوانیم قیمت تمام شده مسکن را پیشبینی کنیم. در زمان مدیریت بنده حداقل 3 وزیر مسکن عوض شده و هر کدام یک سیاست ارائه کردهاند که وضعیت مسکن را تغییر داده است! وزارت مسکن ابتدا در طرح غدیر‚ زمین را با 70درصد تخفیف به ما میداد‚ بعد بهصورت استیجاری داد و حالاقرار شده اجاره 99 ساله بدهد. هر روز قوانین تغییر میکند! از طرف دیگر‚ قیمت مصالح‚ کارگر و بنّا در قم شفاف نیست‚ البته در شهرهایی مثل تهران و اصفهان و ... قیمتها مشخصتر است. لذا قیمت مسکن برای من هم شفاف نیست‚ شما کسی را پیدا کنید که من و طلبهها را با هم توجیه کند! ما فقط میتوانیم زمان را پیشبینی کنیم که از برنامه تحویل عقب نباشیم ولی قیمتها را نه.
! البته با تمام این متغیرها که فرمودید باز هم میتوان پیشبینی کرد که مسکن را چه موقع و به چه قیمتی باید تحویل داد.
فقط ما متعهد نیستیم‚ بلکه طلاب نیز باید متعهد باشند و به موقع وجوه خود را واریز نمایند‚ چون ما غیر از این وجوه و وام مسکن‚ هیچ بودجهای برای ساخت این واحدها نداریم و هیچکس در امر مسکن به ما کمک نمیکند.
! یک بخشی از اطلاعرسانی همین است که شما تمام این موارد را که ذکر کردید به اطلاع طلاب هم برسانید. چون اکثر طلاب فکر میکنند شما برای ساخت مسکن به منابع مالی وصل هستید.
ما در جلسات قرعهکشی که تاکنون برای واگذاری سه هزار واحد به طلاب برگزار شد‚ این مطلب را گفته و اطلاعرسانی داشتهایم. هیچکس برای ساخت مسکن به ما بودجه نمیدهد.
! آیا دولت نهم که این همه برنامه برای ساخت مسکن برای اقشار مختلف دارد‚ به شما کمک نمیکند؟
ما نه تنها بودجهای برای ساخت مسکن نداریم بلکه وزارت مسکن و شهرسازی برای ساخت مسجد و مدرسه در شهرک نیز از ما پول میگیرد! یعنی برای هر 200 واحد‚ یک مدرسه نیاز است که حدوداً 300 میلیون تومان هزینه دارد و برای هر واحد 1 تا 1.5 میلیون تومان هزینه خواهد داشت که اخیراً با رایزنیهایی که انجام دادهایم قرار شد آن مبلغ را پرداخت نکنیم‚ دوستان زیادی رایزنی کردند‚ ولی دولت هیچ کمکی به ما نمیکند. مشکل ما تضاد صحبتهای روزنامهها و واقعیت خارجی میباشد.
! دلیل تاخیر در واگذاری مسکن به طلاب چیست؟
یکی از دلایل‚ تاخیر در واگذاری امتیازات آب‚ برق‚ گاز‚ تلفن و فاضلاب از طرف سازمانهای مربوطه میباشد و ما مسکن را در زمان مشخص آماده میکنیم‚ ولی برای گرفتن این امتیازات معطلی داریم.
! آیا برنامهریز و طراح مسکن از اول مشخص نکرده که این واحد نیاز به برق دارد‚ چرا زودتر اقدام نمیشود که با مشکل مواجه نشوید؟
ما در ساخت مسکن با پیمانکاران به صورت بخشی‚ قرارداد میبندیم مثل ساخت شناژ و اسکلت‚ نازککاری‚ برقکشی و ...‚ معمولاتمام پیمانکاران در موعد مقرر کار را تحویل میدهند‚ ولی برای نصب انشعاب آب‚ برق‚ فاضلاب‚ گاز و تلفن مشکل داریم و معمولابا تا›خیر واگذار میشود.
! مگر انبوهساز‚ انشعاب آب و برق و گاز را بر عهده ندارد؟
خیر‚ انبوهساز فقط مسکن را تحویل میدهد‚ نه تنها اخذ امتیاز را عهدهدار نمیشود بلکه محوطهسازی هم نمیکند! در حال حاضر مسیر عبور فاضلاب 1000 واحد ساختمانی هنوز مشخص نیست!
! چرا این مطالب را اطلاعرسانی نمیکنید؟
اتفاقاً در جلسه واگذاری هزار واحد اخیر‚ تمام این مطالب را به طلاب اطلاع دادهایم‚ ولی نمیخواهیم خدای ناکرده جوّی علیه دولت و مسئولین دلسوز استان ایجاد کنیم.
! قبول دارید که واحدهای مسکونی از لحاظ قیمت پیشپرداخت و قسطهای وام برای طلبهای که فقط از شهریه ارتزاق میکند‚ مناسب نیست؟
ما هم قبول داریم که این مبالغ و بخصوص اقساط برای طلبه کمرشکن است‚ ولی طلبهها برای مسکندار شدن عجله میکنند.
! آیا نمیتوانید میزان اقساط را کم کنید؟
خیر‚ اقساط به عهده ما نیست و بانک تعیین و دریافت میکند. البته همانطور که اطلاع دارید دریافت وام از بانکها بسیار سخت است‚ ولی ما این کار را برای طلاب آسان کردهایم و خودمان وام میگیریم و طلاب حتی یک بار هم برای گرفتن وام به بانک مراجعه نمیکنند.
! وامهای بانک مسکن برای افرادی است که حداقل 300 هزار تومان یا بیشتر درآمد دارند و از عهده پرداخت قسط بر میآیند‚ ولی طلاب چه باید کنند؟
متاسفانه شرایط پرداخت وام‚ با فقر و غنا تغییر نمیکند و بانک هم به تضمین مرکز خدمات وام میدهد و الابا درآمدی که طلاب دارند به آنها وام نمیدهند. اصل این مشکل به درآمد طلاب برمیگردد که کفاف نمیدهد و این مسئله به بزرگان حوزه مربوط است نه مرکز خدمات. مرکز خدمات برای اولین بار علاوه بر کارهای خدماتی‚ وارد معیشت طلاب نیز شده و همانطور که گفتیم قصد داریم بن ماهانه پرداخت کنیم.
! عدهای کیفیت ساخت مسکن را نامناسب میدانند‚ در این مورد چه نظری دارید؟
این اعتراض کاملاوارد است! در ساخت مسکن دو روش وجود دارد: 1- نفاق‚ که ظاهر مسکن بزکشده و زیبا باشد و کاری به باطن آن نداشته باشند‚ باطن آن را هم که کسی نمیبیند. 2- مقاوم سازی که استحکام فونداسیون‚ اسکلت و ... در آن رعایت شود که در تمام دنیا متداول است که بنا استحکام داشته باشد و ظاهرش ساده باشد و اگر فرد خواست‚ خودش به مرور‚ ظاهر منزل را تزئین کند. وزیر مسکن و شهرسازی در بازدید از واحدهای ما گفت: من به استحکام کار شما افتخار میکنم.
من یک رسالت برای خودم میبینم که خانهها را محکم بسازم. الحمداللّه همه افرادی که منازل را بازدید و حتی بررسی کردهاند آنرا تا›یید میکنند.
! با توجه به اینکه شهر قم و شهرک پردیسان روی خط زلزله است چه تدابیری اندیشیدهاید؟
ما تمام استانداردهای کشوری و دستورالعملهای وزارت مسکن را رعایت میکنیم. ولی ظاهر مسکن ما خوب نیست!
! یکی از ایرادهایی که این ساختمانها دارند‚ نداشتن آسانسور است‚ چرا آسانسور نصب نمیکنید؟
بهدلیل اینکه نصب آسانسور در واحدهای 4 طبقه که 16 واحد دارد‚ قیمت هر واحد را حداقل یک میلیون تومان گرانتر میکند‚ لذاآسانسور برای آنها نگذاشتیم‚ البته در واحدهای بالای چهار طبقه آسانسور نصب شده و از این به بعد در واحدهای چهارطبقه نیز جای آسانسور را میگذاریم ولی فعلاآنرا نصب نمیکنیم.
! درست است که طلبه پول ندارد‚ اما آیا شما نمیتوانستید به نحوی این مشکل را حل کنید؟
در ساخت تمام ساختمانهای بزرگی که در قم ساخته شده مثل موسسه امام خمینی‚ مجمع جهانی اهلبیت علیهمالسلام‚مرکز تحقیقات کامپیوتری‚ مرکز خدمات‚ مرکز جهانی علوم اسلامی‚ مرکز ادیان و ... نقش داشتهام و میتوانم ساختمانهای شیک بسازم; ولی بودجه طلبه کفایت نمیکند.
! چرا ثبت نام مسکن را قطع کردهاید؟
قبلا دولت به ما زمین میداد ولی حالازمین نمیدهد. البته اخیراً با وزیر مسکن توافق کردیم که به ما زمین بدهند. به محض اینکه آنها زمین را تحویل ما بدهند ثبتنام را شروع میکنیم‚ البته این به این معنا نیست که ما در این مدت نشسته بودیم که دولت به ما زمین بدهد.
شما اگر از دفتر وزیر بپرسید‚ متوجه میشوید که در بین ارگانها‚ بیشترین پیگیری را برای گرفتن زمین‚ مرکز خدمات حوزههای علمیه دارد.
! پس ثبتنام را شروع میکنید؟
وزیر مسکن گفته زمین میدهد‚ البته هنوز نحوه واگذاری زمین اعلام نشده است‚ ما قبلابه اندازه 8 هزار نفر زمین داشتیم و 8 هزار واحد هم ساختیم. از این به بعد دولت به کسی زمین نمیفروشد‚ بلکه زمین را 99 ساله اجاره میدهد و این سیاست دولت برای کاهش قیمت مسکن است و واحدهای مسکونی حدود یک تا دو میلیون تومان کاهش قیمت خواهد داشت. و ما تا زمین تحویل نگیریم ثبتنام را شروع نمیکنیم. ولی انشاءاللّه بهزودی این واگذاری انجام میشود و ثبتنام را شروع میکنیم.
! برخی از طلاب معتقدند عدهای که استحقاق نداشتند مسکن دریافت کردهاند; چرا در واگذاری مسکن کنترل صورت نمیگیرد؟
ما اصلاتحقیق نمیکنیم و اصل را بر اعتماد و صداقت طلاب میگذاریم. طلاب وقتی برای ثبتنام میآیند فرمی پرمیکنند و اعلام میکنند که خود یا همسرشان منزل یا زمین ندارند. البته ممکن است وقتی اسم آنها را به دولت بدهیم دولت به دلیل اینکه آنها قبلااز دولت زمین گرفتهاند اسم آنها را حذف کند یا ممکن است فرد در زمان گذشته مثلامجرد بوده و از دولت زمینی گرفته و چون نیاز نداشته فروخته است و حالانیاز به مسکن دارد که دولت قبول نمیکند.
! این موارد را میشود حل کرد؟
سعی کردهایم که حل کنیم‚ التبه دولت کوتاه نمیآید‚ ولی سعی میکنیم این مشکل را حل کنیم. مشکل دیگری که داریم این است که طلابی میآیند و میگویند ما خبر داریم که فلان همشهری ما منزل دارد و ثبتنام مسکن کرده است. ما وقتی بررسی میکنیم میبینیم که مثلاقبلایک منزل کوچک داشته و فروخته تا برای مسکن پردیسان ثبتنام کند. ما که نمیتوانیم بگوییم تو مسکن داری‚ چون واقعاً ندارد; یا میگویند فلان طلبه مشکل ندارد و شما کمک کردید‚ وقتی بررسی میکنیم متوجه میشویم که یکی از بزرگان حوزه نوشته است: ایشان خانمش سرطان دارد‚ خوب فرد که سرطان همسرش را در بلندگو نمیگوید تا همه بفهمند!
! برخی از مراجعین میگویند قیمت فروش آزاد مسکن شما گرانتر از بازار است; چرا؟!
خیر‚ قیمتها نسبت به بازار گرانتر نیست. ما قصد فروش 30واحد 50 متری طبقههای بالارا داشتیم و 900 طلبه ثبتنام کردند. اگر واحدها گرانتر از بازار است‚ چرا این تعداد ثبتنام کردهاند؟ ما متوجه نشدیم‚ بدیم یا خوبیم؟!
! منظور از بازار آزاد‚ بازار شهرک پردیسان است.
همانطور که گفتم طبق قانون دولت‚ برای هر 200 واحد باید یک مدرسه ساخته شود‚ به هرواحد /51 تا 2 میلیون تومان تحمیل میشود و این مبلغ را مرکز خدمات به عهده گرفته و در هزینه واحدها محاسبه نمیشود‚ به علاوه ما هزینههای دیگری در ساخت و سازها داریم‚ لذا هیئت مدیره مسکن تصویب کرد که 20 درصد از واحدها را به صورت آزاد و 20 درصد را زیر قیمت بازار شهرک پردیسان به طلاب واجد شرایط بفروشیم و هزینههای ذکر شده را تا›مین نماییم. برای این واحدهای آزاد هم طلاب زیادی متقاضی هستند.
! آیا طلاب میتوانند با وام 10 یا 18 میلیونی واحدهای آزاد شما را خریداری کنند؟
نه! چون واحدهای ما وام دارد‚ مگر اینکه بانک قبول کند وام قبلی را تسویه و وام جدید را جایگزین آن کند.
! چرا به طلابی که پس از گذشت یک یا چند سال‚ قصد پس گرفتن پول خود را دارند مابهالتفاوت تعلق نمیگیرد در حالیکه در این چند سال قیمت واحدهای شما گران شده است؟
ما از اول با طلاب شرط کردهایم که چون ما کار اقتصادی‚ بورس یا مضاربهای نمیکنیم‚ سود یا مابهالتفاوت پرداخت نمیکنیم و همه این موارد در قراردادها شرط شده است.
! چرا موقع تحویل واحدها به افرادی که چند سال در نوبت بودهاند تخفیف داده نمیشود؟
برای چه تخفیف بدهیم؟! هشت هزار نفر پول داده و شریک شدهاند و برای این هشت هزار نفر هم وام مسکن گرفتهایم و همه این پولها را در ساخت مسکن هزینه کردهایم. ما سودی نبردهایم‚ کار اقتصادی و مضاربهای هم انجام ندادهایم که تخفیف یا سود بدهیم. ما از پول چه کسی به دیگران تخفیف بدهیم؟! تخفیف یعنی من در فروش کالایی سود ببرم و بخشی از سود را از خریدار نگیرم. مسکن یکی از خدمات مرکز بوده است و این مرکز بدون هیچ پشتوانهای وارد این وادی خطرناک شده است. البته اکنون بحث مسکن به شرکت نورگستر که یک سازمان مستقل وابسته به مرکز خدمات میباشد واگذار شده است.
! باز برمیگردیم به سئوال اول‚ چرا شما که این همه مشکلات در ساخت مسکن دارید‚ شفافسازی و اطلاعرسانی نمیکنید؟
حتما پیشنهاد شما را عملی میکنیم و در بروشوری‚ مسایل مسکن را توضیح خواهیم داد. قم یک استان تکشهری است و مشکلات زیادی دارد. بحث مسکن برای من هم مبهم است.
! در گفتگویی که با طلاب داشتیم برخی‚ از برخورد نامطلوب کارمندان بخش مسکن گلایهمند بودند; در این مورد چه توضیحی دارید؟
در بحث مسکن از من هم گلهمند میشوند. من بداخلاق نیستم و مشهور به بداخلاقی هم نیستم‚ ولی نمیشود بهتر برخورد کرد!
! حداقل میشود انعطاف بیشتری نشان داد!
مسکن‚ کلیدیترین موضوع برای طلاب میباشد; لذا وقتی به بخش مسکن مراجعه میکنند‚ سئوالات بسیار ریز و نقادانه مکاسبی مطرح میکنند و متاسفانه ما برای سئوالات کلی آنها نیز جواب نداریم‚ لذا کارمندان نمیتوانند جوابگوی طلاب باشند.
! یکی از اقدامات شما در سالهای اخیرساخت ساختمان جدید مرکز خدمات بوده است; این کار از چه زمانی شروع شد‚ کی به اتمام میرسد و این ساختمان چه بخشهایی دارد؟
حدود 3 سال پیش شروع کردیم و سریع ساختمان را ساختیم و چون تحت فشار بودیم و ضرورت داشت‚ حدود یک سال پیش با وجود نیمهکاره بودن ساختمان‚ در آن مستقر شدیم. تکمیل ساخت آن به دلیل عدم اعتبار مصوب‚ به کندی پیش میرود‚ ولی اعلام کردهاند به زودی ساختمان را بهصورت تکمیل تحویل دهند.
! عدهای از دوری راه مرکز گله میکنند. در این مورد چه نظری دارید؟
اولا ما این زمین را که 5000 متر مربع است یکصد میلیون تومان خریدهایم. به این قیمت و این متراژ کجا میتوانستیم زمین گیر بیاوریم؟! ثانیاً ما هر جایی که برویم به دلیل ارباب رجوع زیاد‚ برای مردم مزاحمت ایجاد میشود‚ اما اینجا به دلیل اینکه سه طرف آن خیابان و کوچه است‚ جای پارکینگ زیادی دارد و اطرافش ادارات و موسسات وجود دارد برای مردم و منازل مسکونی کمتر مزاحمت دارد. گرچه تا بهحال هرجا که رفتیم آنجا آباد شده است. در اینجا هم از شهرداری خواستهایم که خیابان را اصلاح و جدولگذاری کند. راه هم گرچه دور است ولی سر راست است و تاکسیداران قم هم که در چهارراه بازار برای رساندن طلاب به مرکز خدمات صف کشیدهاند. قصد داریم طرحی را اجرا کنیم که مراجعه به ما کمتر شود; مثلاطلاب در مورد بن معیشت 2 الی 3 سال یکبار مراجعه کنند‚ مگر اینکه بن کارت آنها گم شود. یعنی هر وقت که کارتها را شارژ کردیم در فیضیه و جاهای دیگر اطلاعیه بزنیم که طلاب اطلاع پیدا کنند و مراجعه به ما نیاز نباشد.
! مقام معظم رهبری نسبت به طلاب چه سفارشاتی به شما داشتهاند؟
دلسوزی و محبت مقام معظم رهبری نسبت به طلاب غیر قابل توصیف و فوق حد تصور است. گاهی مسئولین یا نمایندگان مجلس میگویند: <ایشان توصیه نمودهاند فلان کار را برای طلاب و مرکز خدمات انجام دهید و در مورد هیچ جای دیگر اصلابه ما سفارش نمیکنند.> یکی از بزرگان حوزه نیز میفرمودند: < آرزویی که آیةاللّهالعظمی بروجردی و حضرت امام خمینی قدسسرهما و دیگر بزرگان حوزه در مورد رسیدگی به وضع طلاب داشتند‚ بهدست ایشان (رهبر معظم انقلاب)برآورده شد.> هرچند خود ایشان معتقدند هنوز آنچه که باید انجام میشد انجام نشده است. البته معظمله بهدلیل جایگاه رهبری و عدالتشان‚ رعایت همه اقشار جامعه را میکنند و نمیتوانند تبعیض گرایانه به طلاب رسیدگی کنند. ارتش‚ سپاه‚ طلاب و ... همه تحت پوشش رهبر هستند و ایشان همه را با یک چشم پدرانه و دلسوزانه نگاه میکنند و تبعیض قائل نمیشوند‚ ولی از اینکه میبینند روحانیت مشکلات زیادی دارند خیلی رنج میبرند و به ما هم دائماً توصیه میکنند. ایشان در کنار این همه دلسوزی‚ بهشدت منتظر بازدهی حوزه هستند و از حوزه انتظار هم دارند. به عبارت دیگر هم دلسوزی فوقالعاده دارند و هم درحد مقدورات از حوزه توقع دارند.
! با مراجع بزرگوار و مراکز حوزوی چگونه تعامل دارید؟
تعامل بسیار خوبی داریم. ما خودمان را خادم همه میدانیم و هیچ ادعایی نداریم. با همه مراجع روابط بسیار خوبی داریم و هر سال بهطور منظم خدمتشان میرسیم و گزارش میدهیم و کسب رهنمون میکنیم.
یک نکته هم از مظلومیت مراجع بگویم; برخی با بیانصافی و کج فهمی میگویند مراجع نمیگذارند در قم کار بشود! این یک تهمت بسیار بزرگ است. ما به عنوان یک نهادی که -16 17 سال است در حوزه علمیه فعالیت میکنیم‚ نه تنها از طرف مراجع برای ما مانعی نبوده بلکه تشویق‚ ترغیب‚ حمایت و هرکار ممکنی که در جهت پیشرفت کار ما بوده انجام دادهاند. البته ما انتظار مالی از این بزرگان نداشتهایم‚ پول هم از آنها نگرفتهایم و حتی درخواست هم نداشتهایم‚ ولی آنها با ما همکاری دارند. مثلامرحوم آیةاللّه العظمی میرزا جواد تبریزی قدسسره در مورد درمانگاه خیریه حضرت بقیةاللّه عجلاللّهتعالیفرجهالشریف بیشترین همکاری را با ما داشتند. یا حضرت آیةاللّه العظمی مکارم شیرازی با ما تعامل زیادی دارند و بسیار هم حساس هستند‚ از همه فعالیتهای ما مطلع هستند و فعالیتهای ما را بسیار حساس پیگیری میکنند و رهنمودهای دلسوزانهای هم دارند. بقیه مراجع بزرگوار هم همینطور هستند.
ما با هیچ کدام از مراجع و دستگاههای حوزوی مشکلی نداریم‚ به همه آنها ارادت داریم و با همه آنها صمیمانه کار میکنیم. تعامل مرکز مدیریت حوزه و جناب حجةالاسلام والمسلمین حسینی بوشهری هم با ما بسیار خوب است. بزرگان حوزههای علمیه شهرستانها مثل آیات بزرگوار آقایان مظاهری در اصفهان‚ طبسی در مشهد‚ مجتهد شبستری در تبریز و حایری شیرازی در شیراز و دیگر نمایندگان محترم ولی فقیه در مراکز استانها نیز تعامل بسیار خوبی دارند و ما خود را مرهون الطاف و بزرگواری همه آقایان و بزرگان حوزه میدانیم.
! آیا خدماتی در مورد چاپ کتاب هم به طلاب ارائه میدهید؟ ظاهرا تعدادی از طلاب درخواست کمک در این زمینه را دارند.
من میگویم نان در سفره نیست‚ شما میگویید زعفران آن کمرنگ است! ما در اولیات طلاب ماندهایم‚ آن وقت بعضی انتظار دارند که ما کتابشان را چاپ کنیم. ما اگر توانستیم حداقلها را برای همه طلاب تامین کنیم آنگاه شما سراغ چاپ کتاب و ساخت استخر! و ... را از ما بگیرید‚ ما هنوز در تا›مین حداقلهای زندگی طلبهها ماندهایم. لذا باید به یک طلبه پول رهن منزل ندهیم تا بتوانیم به طلبه دیگر پول تالیف و چاپ کتاب بدهیم. عدالت اجتماعی الزامی‚ جزو تفکیک ناپذیر کار ماست.
! خاطراتی از خدمترسانی به طلاب بیان کنید.
در این هفده سال‚ هزاران خاطره دارم‚ ولی مواردی جالبتر و شنیدنیتر است. چند سال پیش از این‚ یکبار موقع خروج از مرکز خدمات‚ آقای محترمی را در حال گریه دیدم. خیلی ناراحت شدم و پیش خود گفتم خدایا کدام کارمند من به این مرد بیاحترامی کرده که ایشان گریه میکنند. جلو رفتم و پرسیدم: چرا گریه میکنی؟! گفت: شما کی هستی؟ گفتم: من مدیر مرکز خدمات هستم و میخواهم بدانم چه کسی شما را رنجانده است؟ گفت: فرزند من ناراحتی قلبی داشت و 4 میلیون تومان هزینه مداوایش بود. حساب کردم اگر بخواهم با شهریه مداوایش کنم باید چند سال خودم و خانوادهام هیچچیزی نخوریم تا هزینه درمان او را پسانداز کنیم. اما آقا به راحتی این مبلغ را در اختیار ماگذاشت و مثل ایناست که فرزند من دوباره متولد شده است و این اشک‚ اشک شوق است. واقعیت این است که طلاب بسیار شاکر و امانتدار هستند. با اینکه وضع مالی طلاب خوب نیست‚ وامهای صندوق قرضالحسنه هیچگونه سوختی ندارد‚ چون ایمان طلاب اجازه اینکار را به آنها نمیدهد. من به اندازه یک سر سوزن از طلاب گلایه ندارم‚ چون به هرحال نمیشود طلبهای که تحت فشارهای گوناگون است یک جمله نگوید. اولاً همه فکر میکنند چون حکومت دست روحانیون است لذا دست طلاب از هرجهت باز است و این تفکر‚ مشکلات زیادی برای طلاب ایجاد کرده است. خانوادهها فکر میکنند چون فرد معمم و روحانی است خیلی امکانات دارد‚ لذا توقعات زیادی دارند. اگر یک دهم این فشارها به اقشار دیگر جامعه بیاید آنها حتی کفر میگویند! پس نمیشود انتظار داشت طلبه این فشارها را تحمل کند و لب به گلایه نگشاید.
از صبر و حوصله شما در پاسخگویی به سئوالات و اختصاص فرصت کافی به این گفتگو تشکر میکنیم و برای حضرتعالی و همکاران ارجمندتان آرزوی توفیق روزافزون داریم.
مبنع: هفته نامه خبری افق حوزه شماره 164
انتهای پیام
نظر شما